Ten tijde van het schrijven van dit stuk zijn er al wereldwijd meer dan 80 duizend mensen besmet geraakt met het coronavirus en is het dodental opgelopen tot tweeduizend. Toch blijft het niet bij de infecties en doden. De opkomst van het virus heeft ook iets anders teweeggebracht, namelijk een enorme toename van – of in ieder geval de blootstelling aan – racistische, discriminerende uitlatingen en acties naar mensen binnen de Aziatische – en in het bijzonder de Chinese – gemeenschap in Nederland. Deze ontwikkeling is op zijn minst problematisch.
Racisme en discriminatie
Het meezingen met ‘’Vreet geen Chinees, dan heb je niets te vrezen, want voorkomen is beter dan Chinezen,’’ het kalken van ‘’Chinezen sterf’’op de muren van een Wageningse studentenflat en het door een Nederlandse politieke partij aandringen op extra maatregelen bij toeristische attracties waar veel Chinezen komen, zoals bij Keukenhof. Nederlandse politieke partij die met extra maatregelen willen komen bij toeristische attracties waar veel Chinezen komen, zoals bij de Keukenhof. De afgelopen maanden hebben zich in Nederland veel gevallen voorgedaan waarbij racistische, discriminerende opmerkingen en uitlatingen werden gedaan naar mensen binnen de Chinese gemeenschap in Nederland. In enkele gevallen gaat het zelfs verder dan opmerkingen en uitlatingen. Zo is eerder deze week een Chinees-Nederlandse vrouw fysiek aangevallen met een mes nadat ze een groep mannen – die volgens haar het al eerder genoemde discriminerende Coronavirus-lied zongen – aansprak. Tegen het lied is inmiddels door 57 Chinees-Nederlandse organisaties aangifte gedaan. Ook ontving het landelijk meldpunt voor discriminatie al meer dan drieduizend klachten over dit lied. Het Openbaar Ministerie beoordeelt op dit moment de mogelijkheid om over te gaan tot een strafrechtelijk onderzoek naar de radio-dj en Radio 10 voor het uitzenden van dit lied op de radio.
Een puist die nu openbreekt
Racisme en discriminatie richting mensen van de Chinese gemeenschap is niet nieuw, of per se iets wat is ontstaan na de uitbraak van het Coronavirus, zo beaamt CSA-EUR voorzitter Jingli Gao. “Op de basisschool werd het liedje ‘hankie pankie shanghai’ gezongen. Ik hoorde regelmatig opmerkingen als ‘sambal bij’ of werd ‘loempiaroller’ genoemd door andere leerlingen. Net als zovelen dacht ik: laat ook maar, want iets ervan zeggen heeft toch geen zin”, zegt hij. Ook farmaciestudente Wendy Zeng zegt iets soortgelijks. “‘Poepchinees’ en ‘spleetoog’ en het verjaardagsliedje ‘Hanky Panky Shanghai’: het werd allemaal lollig gevonden”, vertelt ze in een interview aan het NRC. Filmproducent San Fu Maltha noemt de incidenten ‘exemplarisch’ voor het dieper geworteld racisme in Nederland. “Dit is een puist die nu openbreekt”, zegt ze. De directeur van het meldpunt discriminatie van de regio Amsterdam, Vincent Verkoelen, bevestigt het zojuist genoemde. “Simpele grappen zoals ‘sambal bij’. Hoelang worden die al niet gemaakt?”. “Het sluimerende Aziatische racisme is er al jaren, zo niet decennia”, gaat Vincent verder.
Een nieuwe generatie staat op
Vincent Yeers, student bestuurskunde – en tevens een van de initiatiefnemers van de inmiddels al 57 duizend keer getekende petitie ‘We zijn geen virussen!’ – zegt dat wat er nu gebeurt niet oké is. “We willen racisme bespreekbaar maken”, vervolgt hij. Ook documentairemaker Julie Ng staat op. “Mensen realiseren zich niet dat het kwetsend is om tegen mensen zoals ik, die hier zijn geboren en getogen, te zeggen dat ze de drager van het virus zijn”, vertelt ze. Dat de huidige generatie Chinese-Nederlanders zich meer uitspreekt tegen racistische en discriminerende opmerkingen dan de eerste en tweede generatie is niet geheel verrassend, betoogt Frank Pieke, hoogleraar Chinastudies aan de Universiteit Leiden. “Ze wilden onzichtbaar zijn.”. “Hoe meer je opvalt, hoe meer je kop van Jut kunt worden, was de gedachte”, zegt hij verder. Volgens hem wil de huidige generatie gerespecteerd worden, zeker nu velen van hen hier zijn geboren en zich onderdeel van deze samenleving voelen. Zo ook Kenny Wu. “Vanaf kleins af aan heeft mijn moeder mij geleerd om hier niet te veel aandacht aan te besteden en ze maar te laten praten, maar die tijd is voorbij”, zegt hij in een interview met FunX.
Niet alleen de Chinese gemeenschap is het doelwit
Toch lijkt niet alleen de Chinese gemeenschap het doelwit te zijn van dergelijke opmerkingen. Het zal niemand verbazen – mij in ieder geval niet – dat Japanse-, Koreaanse-, en Vietnamese-Nederlanders vaak samen met Chinese-Nederlanders op een grote stapel worden gegooid en dus ook worden meegezogen in racisme en discriminatie dat gericht is op de Chinese gemeenschap in Nederland. Zo zegt ook Vincent Verkoelen. “Alle Aziaten worden opeens op één hoop gegooid’’.
Kortom, niet alleen zien we een toename in racistische en discriminerende opmerkingen, uitlatingen en zelfs fysiek geweld jegens mensen binnen de Chinese gemeenschap door de opkomst van het coronavirus. Ook blijkt dat racisme en discriminatie naar mensen binnen de Chinese (en de rest van de Aziatische) gemeenschap iets is wat er altijd al was en is geweest, nog ver voor de uitbraak van het coronavirus. Het virus is slechts de druppel geweest die het onversneden racisme jegens Aziatische-Nederlanders en Aziaten wereldwijd heeft blootgelegd, en dat is op zijn minst problematisch. Men hoeft geen rechtenstudent te zijn om te weten dat nota bene het eerste artikel van onze Grondwet – het recht om niet gediscrimineerd te worden – ook geldt voor Chinese-, Japanse-, Koreaanse- en Vietnamese-Nederlanders. “We moeten het virus bestrijden, niet de mensen”, zegt Joyce Ng terecht in een interview met Trouw.
Geschreven door Yassine Robio.
Bronnen tekst:
https://www.worldometers.info/coronavirus/
https://www.om.nl/organisatie/arrondissementsparket-amsterdam/nieuws/2020/02/14/om-beoordeelt-aangifte-tegen-corona-lied
https://www.at5.nl/artikelen/200051/aziaten-in-amsterdam-gediscrimineerd-door-coronavirus-al-vierhonderd-meldingen
https://www.nrc.nl/nieuws/2020/02/11/het-racisme-tegen-chinezen-is-een-puist-die-nu-openbreekt-a3990087
https://www.gelderlander.nl/wageningen/doodsverwensing-voor-chinezen-op-wand-lift-vloer-besmeurd-met-poep-en-urine~a2655d93/
https://www.funx.nl/news/funx/41964-poepchinees-sambal-bij-of-spleetoog-aziaten-pikken-het-niet-langer
https://www.trouw.nl/binnenland/deze-jongeren-zijn-discriminatie-zat-bestrijd-het-virus-niet-de-mensen~b46bcca4/
https://www.trouw.nl/binnenland/van-aziatisch-ongedierte-naar-nummertje-39-met-rijst-zo-nieuw-is-dat-racisme-tegen-chinezen-niet~b5b9d078/
https://nos.nl/artikel/2321843-minister-roept-iedereen-op-niet-discrimineren-om-coronavirus.html