NILS Talks: Dear Mr. President…..

Aan het begin van het nieuwe jaar gaf Trump het bevel een gerichte drone-aanval uit te voeren om Qassem Soleimani, de generaal van de Iraanse Al Quds Force, uit te schakelen. Soleimani en anderen kwamen bij deze aanval om het leven. Hoewel Iraanse politici intern niet per se op één lijn zitten, wordt de moord op Soleimani door velen als een schokkende aanval op het hele land gezien. Ayatollah Ali Khamenei, de leider van Iran, beloofde dat de aanval zou worden beantwoord met ernstige wraak en verdubbelde weerstand tegen de Verenigde Staten en Israël. 

Enkele dagen geleden trok het land zich terug uit de Iran Nuclear Deal van 2015 die restricties gaf voor de ontwikkeling van nucleaire wetenschap in het land. Amerika trok zich eerder in 2018 al terug. In de nacht van woensdag 8 januari vuurde Iran volgens Pentagon officials 22 raketten af op Amerikaanse legerbases in Irak. Hierbij kwam niemand om het leven, maar niet duidelijk is of dat ook de bedoeling was. 

Twitterkoning Trump staat niet bekend om zijn deëscalerende eigenschappen en twitterde het volgende over de eliminatie van Qassem Soleimani: 

Op deze bovenstaande tweets kwam veel kritiek uit verschillende hoeken en de voornaamste reden daarvoor was dat Trump met deze bedreiging op het punt staat het internationale recht te schenden. 

De Haagse Conventie 1954

De Tweede Oorlog liet een spoor van verwoesting achter en veel culturele schatten zijn destijds teniet gegaan. De Haagse Conventie 1954 werd mede als gevolg hiervan in het leven geroepen en ziet erop dat ook ten tijde van een oorlog cultureel (wereld)erfgoed beschermd wordt. Op 13 maart 2009 ratificeerde de Verenigde Staten de conventie en gaf daarmee aan gebonden te willen zijn aan de regels die de Conventie voorschrijft. 

President Trump’s bedreiging om ook doelwitten van cultureel belang te raken is dan ook niet in lijn met dat waar de Verenigde Staten aan gebonden is. De Britse premier, Boris Johnson, waarschuwde Trump dat dit een schending van het internationale recht zou zijn. 

Disproportionele handelingen

Een dag na de bovenstaande tweets verklaarde Trump via hetzelfde medium dat hij middels deze posts het Congres wilde wijzen op de acties die de Verenigde Staten zou ondernemen als Iran ook maar één Amerikaans doelwit zou raken. In dezelfde tweet gaf hij aan dat de Verenigde Staten snel en sterk zou reageren en misschien wel op een disproportionele manier. In het internationale recht zijn enkele waarborgen gegeven die zich juist verzetten tegen het gebruik van disproportionele middelen. 

Een voorbeeld daarvan is artikel 51 Handvest van de Verenigde Naties:

“ Nothing in the present Charter shall impair the inherent right of individual or collective self-defence if an armed attack occurs against a Member of the United Nations, until the Security Council has taken measures necessary to maintain international peace and security. Measures taken by Members in the exercise of this right of self-defence shall be immediately reported to the Security Council and shall not in any way affect the authority and responsibility of the Security Council under the present Charter to take at any time such action as it deems necessary in order to maintain or restore international peace and security.”

Er zal in elk geval dus eerst getoetst moeten worden of er sprake is van zelfverdediging en of deze zelfverdediging een reactie is op een gewapende aanval. Er is sprake van rechtmatige zelfverdediging als de genomen maatregelen proportioneel en noodzakelijk waren. Dit besliste het Internationaal Gerechtshof in 2003 in de Olieplatform-zaak. Hierin viel de Verenigde Staten uit preventieve zelfverdediging twee Iraanse olieplatforms aan. Een handeling van zelfverdediging moet er op gericht zijn een onmiddellijke dreiging af te wenden en het mag ook geen bestraffend karakter hebben. Het Witte Huis en het Pentagon gaven aan dat de eliminatie van Soleimani als doel had toekomstige aanvallen richting de Verenigde Staten en de president af te wenden. Het was dus een handeling uit preventieve zelfverdediging. Of de argumentatie van de Verenigde Staten stand zal houden aan de hand van bovengenoemde criteria is twijfelachtig. Duidelijk is wel dat de dreiging van president Trump om buitenproportionele acties te ondernemen artikel 51 van het Handvest te buiten gaat. Zou hij zijn woorden waar maken, dan zou dat een grove schending van het internationale recht teweeg brengen.

De Iraanse minister van Buitenlandse Zaken, Mohammad Javad Zarif wees Trump er op dat hij door af te wijken van het internationale recht van de Verenigde Staten een zogenaamde Rogue Regime – een regime met grote militaire machten die internationaal terrorisme aanmoedigt of streeft naar het vergaren van massavernietigingswapens –  aan het opbouwen is.

Derde wereldoorlog?

Als we meme-culture mogen geloven staan we aan het begin van een nieuwe wereldoorlog. Wie zich wat verder inleest weet dat de Westerse landen waarschijnlijk nog geen direct slachtoffer zullen worden van de gebeurtenissen in het Midden-Oosten. Het Pentagon heeft ondertussen al afstand gedaan van Trump’s dreigingen Iraans erfgoed te raken en meerdere wereldleiders hebben naar aanleiding van de gebeurtenissen in Irak zowel de Verenigde Staten als Iran opgeroepen tot deëscalatie van de spanningen op het Iraaks grondgebied. 

Geschreven door: Imane Wijsman.

Leave a Comment

Your email address will not be published. Required fields are marked *