Iowa is een van de vijftig staten die de Verenigde Staten kent. De meeste dagen van het jaar gebeurt hier niet erg veel. Daarbij komend is het niet een populaire toeristische trekpleister. Toch zal Iowa de komende week een van de meest besproken staten van de Verenigde Staten wordt. Dit heeft alles te maken met de komende presidentsverkiezingen in het land.
Voorverkiezingen
De Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 lijken bij iedereen nog op het netvlies gebrand. Tijdens die verkiezingen wist de Republikein Donald Trump te winnen van de Democratische kandidaat Hillary Clinton. De volgende presidentsverkiezingen zullen pas in het najaar van 2020 plaatsvinden, maar die zijn er sneller dan je denkt. Waarom? Omdat het hele proces vóór die presidentsverkiezingen al over een week begint, en wel in Iowa. Hier zullen namelijk de allereerste voorverkiezingen voor zowel de Republikeinse als de Democratische partij plaatsvinden. In alle vijftig Amerikaanse staten, het district van Columbia (het gebied waar onder andere Washington D.C. is gevestigd), de landen waar Amerikanen wereldwijd wonen en de overzeese gebieden Puerto Rico, Amerikaans-Samoa, De Noordelijke Marianen, Guam en de Amerikaanse Maagdeneilanden zullen er per partij verkiezingen worden gehouden. Al deze staten, landen en gebieden zullen dus zowel een Democratische als een Republikeinse voorverkiezing hebben.
Kiesmannen
Tijdens die verkiezingen zijn er voor de presidentskandidaten per partij delegates, oftewel, kiesmannen te winnen. Deze kiesmannen kan een presidentskandidaat op twee manieren krijgen. Kent de staat waarin de verkiezing wordt gehouden een winner-takes-all verkiezing? In dat geval krijgt de kandidaat die de meeste stemmen haalt, alle kiesmannen achter zich. Neem bijvoorbeeld de Republikeinse voorverkiezingen van 2016 in de staat South Carolina. Dit was een winner-takes-all verkiezing. Presidentskandidaat Donald Trump behaalde hier 32,5% van de stemmen. Als tweede kwam Ted Cruz met 22,3%, gevolgd door Marco Rubio met 22,5%. Trump kreeg de meeste stemmen en won dus alle beschikbare 50 kiesmannen van die staat. Maar als de staat waar de verkiezing wordt gehouden een proportioneel verdelingssysteem toepast, dan zullen de kiesmannen naar rato worden verdeeld. Dit was het geval bij de Democratische voorverkiezingen van 2016 in de staat New Hampshire. Kandidaat Bernie Sanders behaalde hier 60,4% van de stemmen, terwijl Hillary Clinton op 38,0% van de stemmen bleef steken. Sanders won 15 kiesmannen, Clinton kreeg er 9.
Het winnen van zoveel mogelijk stemmen en dus zoveel mogelijk kiesmannen is ontzettend belangrijk. Hoe meer kiesmannen je achter je hebt weten te krijgen, hoe groter de kans is dat jij de genomineerde presidentskandidaat van je partij wordt. Voor de Democratische kandidaten is het behalen van 1990 kiesmannen een garantie om genomineerd te worden als de Democratische kandidaat. Voor de Republikeinse kandidaten geldt het behalen van 1276 kiesmannen als golden ticket voor het verkrijgen van de Republikeinse nominatie.
Iowa
En waarom is dan per se Iowa heel belangrijk? Zo heeft Iowa maar 41 kiesmannen te verdelen in de Democratische voorverkiezing. Het is een relatief kleine en dunbevolkte staat. Vergeleken met de 415 te verdelen kiesmannen in Californië en de 228 te verdelen kiesmannen in Texas, stelt 41 weinig voor. Toch is Iowa ontzettend belangrijk. Iowa is namelijk de staat waar traditiegetrouw als eerst wordt gestemd in de voorverkiezingen. Het winnen of gewoon goed scoren in Iowa geeft kandidaten een enorme boost in hun campagne, hetgeen de rest van de verkiezingen in de volgende staten enorm beïnvloedt. Een week later, na de verkiezingen in Iowa, volgen de verkiezingen in New Hampshire. De geschiedenis leert: wie Iowa en New Hampshire wint, maakt grote kans de uiteindelijke nominatie van zijn of haar partij in de wacht te slepen.
Het feit dat Iowa en New Hampshire de verkiezingen in volgende staten sterk beïnvloeden, is niet zonder kritiek gebleven. Iowa en New Hampshire zijn over het algemeen relatief agrarische staten met een voornamelijk witte bevolking. Minderheidsgroepen en stedelingen zouden hiermee een minder sterkere stem hebben in het nominatieproces. Om die reden heeft de Democratische partij in Californië – een staat met een grote etnische diversiteit – besloten de voorverkiezing in die staat te vervroegen.
De kandidaten
Wie de Republikeins genomineerde kandidaat wordt is geen grote verrassing. Amerikaanse presidenten kunnen maximaal acht jaar regeren. Nadat zittend president Trump kenbaar heeft gemaakt nog vier jaar door te willen gaan, is het bijna zeker dat hij de genomineerde kandidaat voor de Republikeinen wordt. Om die reden hebben een aantal Republikeinse partijen de voorverkiezingen in hun staat geannuleerd en de kiesmannen al automatisch aan Trump gealloceerd. In de staten waar de verkiezingen wel doorgaan, maakt Trump ook grote kans deze te winnen van zijn mede-Republikeinse uitdagers Rocky De La Fuente, Joe Walsh en Bill Weld.
Veel spannender zijn de voorverkiezingen aan de Democratische zijde. Hier gaat namelijk bepaald worden wie het gaat opnemen tegen zittend president Trump (mocht deze natuurlijk niet worden afgezet in de impeachment-procedure). Er zijn twee bekenden gezichten: Joe Biden – de toen zittende vicepresident van ex-president Barack Obama – en Bernie Sanders, de progressieve en anti-establishment uitdager van Hillary Clinton. In de Democratische voorverkiezingen van 2016 greep Sanders toentertijd net naast de nominatie. Verder doen ook Elizabeth Warren, Amy Klobouchar, Pete Buttigieg, Andrew Yang, Micheal Bloomberg, Tom Steyer, Tulsi Gabbard, Deval Patrick, Micheal Bennet en John Delaney een gooi naar het presidentschap.
Een leuk feitje is dat in Iowa geen normale verkiezing wordt gehouden zoals wij die gewend zijn. In Iowa wordt er een caucus gehouden. Dit zijn bijeenkomsten die in alle stembureaus van die staat worden gehouden. Tijdens deze bijeenkomsten proberen kiezers andere kiezers te overtuigen om hun stem uit te brengen voor hun kandidaat. Stemmen doe je door te gaan staan bij de groep kiezers die dezelfde voorkeurskandidaat als jij hebt. Niet in elke staat wordt een caucus gehouden. De meeste staten hanteren een primary. Dit is een verkiezing zoals wij die hier gewend zijn, namelijk door jouw favoriete kandidaat aan te kruisen op het stembiljet en deze vervolgens in de stembus te gooien.
Als we de peilingen mogen geloven, maken Bernie Sanders en Joe Biden grote kans om volgende week, op 3 februari, de meeste stemmen in Iowa te halen. Echter, verkiezingen zullen verkiezingen niet zijn als daar in de tussentijd niks aan gaat veranderen. Het belooft dus nog een spannende tijd te worden in de Amerikaanse politiek
Geschreven door Yassine Robio.
Bron foto: Een bijeenkomst met presidentskandidaat Bernie Sanders in Council Bluffs in Iowa. Foto door: Andrew Seaman, 22 december 2015.